Na budowie terminalu skroplonego gazu ziemnego (LNG) w Świnoujściu skorzystają nie tylko Polacy. Może się on okazać także bardzo ważnym elementem strategii energetycznych Słowacji, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii ? wszystkich krajów, które są uzależnione od dostaw gazu z Rosji. Skorzystać na nim mogą nawet Czesi, Szwedzi i Duńczycy. To jeden z kluczowych wniosków analizy firmy doradczej EY na temat wpływu budowy terminala LNG na gospodarkę Polski. Wielkość i przepustowość terminalu pozwoli Polsce eksportować gaz do innych krajów. Pod warunkiem, że zbudowana zostanie odpowiednia infrastruktura do jego transportu.
Bałtycki terminal LNG w Świnoujściu budowany nakładem ponad 2,8 mld złotych (łączne nakłady inwestycyjne na całą infrastrukturę związaną z funkcjonowaniem terminalu wynoszą ponad 4,4 mld PLN) to jedna z największych polskich inwestycji energetycznych ostatnich lat. Będzie służył do przyjmowania skroplonego gazu ziemnego przywożonego do Polski statkami z krajów takich jak m.in. Katar. Następnie skroplony gaz będzie w terminalu magazynowany i poddawany regazyfikacji (przekształceniu cieczy w stan gazowy), po czym będzie wpuszczany do sieci gazociągowej. Początkowa roczna zdolność regazyfikacji terminalu wyniesie 5 mld m3. Odpowiada to mniej więcej 1/3 polskiego popytu na gaz ziemny. Istnieje jednak możliwość rozbudowy mocy terminalu o połowę ? do 7,5 mld m3 rocznie (takie zapotrzebowanie potwierdziło badanie market screening zrealizowane przez spółkę Polskie LNG). Świnoujski terminal będzie jedyną tej wielkości instalacją w Europie Północnej i Środkowo ? Wschodniej i jedną z największych na całym kontynencie.
? Terminal znacząco poprawi naszą pozycję negocjacyjną w zakresie kluczowych kontraktów importowych na gaz ziemny. Ale może on pomóc nie tylko nam ? zaznacza Aleksander Gabryś, Menedżer w Grupie Energetycznej EY.
Rys. 1. Stopień uzależnienia poszczególnych krajów europejskich od zewnętrznych dostaw gazu ziemnego (od 0 do 1,0 ? im wyższy tzw. wskaźnik Herfindahla-Hirschmana tym większe uzależnienie od zewnętrznych dostaw gazu)
Szansa dla sąsiadów
Eksperci firmy doradczej EY w swojej analizie podkreślają, że budowa terminalu będzie korzystna z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego nie tylko Polski, ale też całej Europy Środkowo ? Wschodniej. Terminal pozwoli na dywersyfikację źródeł dostaw i może przyczynić się do obniżenia cen gazu w całym regionie, a nawet w krajach skandynawskich. Dziś takie kraje jak Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia czy Szwecja są praktycznie w 100% uzależnione od dostaw gazu zza granicy (za wyjątkiem Szwecji, która importuje gaz z Danii, pozostałe kraje uzależnione są od dostaw rosyjskich). Słabo zdywersyfikowane źródła dostaw mają też Słowacy, Rumuni czy Bułgarzy.
– Transportowanie LNG drogą morską przyczyniło się do większego otwarcia rynków paliw na świecie. Historycznie, ceny LNG przełożyły się na spadek spotowych cen gazu ziemnego w Europie Zachodniej ? wyjaśnia Aleksander Gabryś.
Jednak warunkiem tego, by gaz z terminalu w Świnoujściu popłynął do Czech, Danii czy Finlandii jest budowa odpowiedniej przepustowości interkonektorów ? czyli rurociągów gazowych łączących Polskę z sąsiadami. Eksperci EY wyliczyli, że między Polską a Litwą może powstać interkonektor o przepustowości do 3 mld m3. Na granicy z Czechami przepustowość może wynieść 2,5 mld m3, a ze Słowacją nawet do 5 mld m3 rocznie. Do Danii przez Morze Bałtyckie może płynąć do 3 mld m3.
– Budowy interkonektorów łączących nas ze Słowacją, Czechami oraz Litwą są w fazie zaawansowanego planowania i bardzo możliwe, że wszystkie te połączenia powstaną. Wtedy Świnoujście stanie się strategicznym punktem na mapie gazowej Europy ? podkreśla Aleksander Gabryś.
Elastyczne LNG
Jest też dodatkowa korzyść związana z pozyskiwaniem gazu w postaci LNG. Otóż kontrakty długoterminowe (np. takie jak polski kontrakt z Rosją) mają zwykle formułę take or pay. Oznacza to, że odbiorca jest zobowiązany do zapłaty za gaz nawet wtedy, kiedy go fizycznie nie odebrał i nie zużył. Dzięki dostawom LNG możliwe jest również zwiększenie elastyczności zawieranych kontraktów, w tym także negocjowanie krótszych kontraktów na dostawy gazu niż dotychczas (20-25 lat). Niektóre kraje zawierają umowy na dostawy w terminie 10-20 lat i uzupełniają je kontraktami średnioterminowymi (3-5 lat) oraz dostawami na rynku spotowym. Jest to szczególnie istotne w krajach o dużym udziale importu gazu z jednego źródła.
– Możliwość zakupu LNG na rynkach światowych pozwala zatem na lepszą kontrolę kosztów gazu, a to wpływa na koszt produkcji przemysłowej ? wyjaśnia Gabryś.
Rynek skroplonego gazu ziemnego (w ujęciu wolumenowym) historycznie rósł w bardzo dynamicznym tempie. Jego średnioroczne tempo wzrostu w okresie 2000-2011 wynosiło około 8%. Prognozy wskazują na utrzymanie wysokiej dynamiki wzrostu wolumenów handlowych LNG do 2020 roku – oczekiwane średnioroczne tempo wzrostu na poziomie około 6%. Zgodnie z prognozami, przyrost wolumenu w obrocie międzynarodowym LNG będzie prawie trzykrotnie wyższy niż wzrost całkowitej konsumpcji gazu ziemnego na świecie (prognozowane średnioroczne tempo wzrostu na poziomie 2%). Tym samym, udział gazu dostarczanego w formie LNG zwiększy się z 10% w 2011 roku do 14% w 2020 roku.
– LNG ma coraz większe znaczenie w miksie energetycznym wielu krajów. Na świecie powstaje coraz więcej terminali służących do eksportu i importu gazu. Jednak w skali naszego regionu terminal w Świnoujściu będzie absolutnie wyjątkowy. To wielka szansa dla Polski i całego regionu. Warunkiem jej wykorzystania przez inne kraje niż nasz są wiążące decyzje w sprawie budowy interkonektorów ? podsumowuje Aleksander Gabryś z EY.
Rys. 2. Gaz ziemny LNG na tle całkowitej konsumpcji gazu ziemnego (mld m3)
O firmie EY
EY jest światowym liderem rynku usług profesjonalnych obejmujących usługi audytorskie, doradztwo podatkowe, doradztwo biznesowe i doradztwo transakcyjne. Nasza wiedza oraz świadczone przez nas najwyższej jakości usługi przyczyniają się do budowy zaufania na rynkach kapitałowych i w gospodarkach całego świata. W szeregach EY rozwijają się utalentowani liderzy zarządzający zgranymi zespołami, których celem jest spełnianie obietnic składanych przez markę EY. W ten sposób przyczyniamy się do budowy sprawniej funkcjonującego świata. Robimy to dla naszych klientów, społeczności, w których żyjemy i dla nas samych.
Nazwa EY odnosi się do firm członkowskich Ernst & Young Global Limited, z których każda stanowi osobny podmiot prawny. Ernst & Young Global Limited, brytyjska spółka z odpowiedzialnością ograniczoną do wysokości gwarancji (company limited by guarantee) nie świadczy usług na rzecz klientów.
Aby uzyskać więcej informacji, wejdź na www.ey.com/pl
