W Polsce trwa boom na odnawialne źródła energii, w tym przede wszystkim fotowoltaikę. Źródła OZE są czyste i coraz wydajniejsze, jednak wciąż mają pewne ograniczenia. – Energetyka ze źródeł odnawialnych jest nieprzewidywalna i komponentem uzupełniającym bezpieczeństwo energetyczne są elektrownie wirtualne – tłumaczy Grzegorz Nowaczewski, założyciel Virtual Power Plant. Polacy budują wirtualną elektrownię, czyli oprogramowanie pozwalające magazynować i optymalizować zużycie energii pochodzącej z OZE oraz zarządzać nim. Już w tej chwili budowana elektrownia dysponuje chwilową mocą ponad 100 MW, ale w planach jest jej pięciokrotne zwiększenie.
– Oprócz wielu zalet energetyka odnawialna charakteryzuje się pewnym istotnym problemem związanym z tzw. bilansowaniem sieci energetycznych. Abyśmy mogli dysponować energią w gniazdku elektrycznym, przede wszystkim należy zarządzić w inny sposób konsumpcją energii w przyszłości – wskazuje w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Innowacje Grzegorz Nowaczewski, założyciel i członek zarządu Virtual Power Plant. – Energią z OZE trudno sterować i magazynować. Wirtualne elektrownie są pewnym naturalnym uzupełnieniem transformacji energetycznej, która zmierza do intensyfikacji wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w miejsce energii ze źródeł kopalnych
Wirtualna elektrownia jest systemem informatycznym, który ma zapobiegać blackoutom energetycznym. Virtual Power Plant tworzy wirtualne elektrownie, instalując system Enabler DSR na setkach budynków wyposażonych w systemy wymuszonej wentylacji, klimatyzacji i ogrzewania. Rozwiązanie to przejmuje bieżącą kontrolę nad systemami automatyki budynkowej (BMS) i wprowadza optymalne algorytmy sterowania. Pozwala to wypracować oszczędności energii elektrycznej i ciepła nawet do 30 proc.
– Zaczęliśmy budowę elektrowni wirtualnej kilka lat temu, dzisiaj zarządzamy budynkami, których moc chwilowa przekracza 100 MW. Jeżeli włączymy funkcje optymalizacyjne, opierając się na naszej platformie, możemy ograniczać krótkoterminowo i zmieniać profil zapotrzebowania na energię budynków na poziomie około 30 MW w okresie letnim – wskazuje Grzegorz Nowaczewski. – W najbliższych miesiącach czy latach zbudujemy elektrownię, która na początku przekroczy moc 100 MW, a następnie będziemy dążyli do uzyskania mocy 500 MW.
Wirtualne elektrownie umożliwiają łączenie rozproszonych instalacji OZE w spójny, bilansujący się system. To bardzo istotne, ponieważ produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych charakteryzuje się dużą niestabilnością. Momenty szczytowego zapotrzebowania często nie pokrywają się z momentami szczytowej produkcji.
– Elektrownie wirtualne i konwencjonalne synergicznie się uzupełniają. Jednak ze względu na długoterminowe trendy w dłuższym okresie elektrownie wirtualne przejmą dotychczasowe funkcje elektrowni konwencjonalnych. Te pracują w przewidywalny sposób, a energetyka ze źródeł odnawialnych jest nieprzewidywalna i komponentem uzupełniającym bezpieczeństwo energetyczne są właśnie elektrownie wirtualne – tłumaczy założyciel Virtual Power Plant.
Projekty tych elektrowni są na świecie rozwijane od kilkunastu lat. Pionierskim krajem była Australia. Do dziś pozostaje ona jednym z liderów w realizacji tego typu przedsięwzięć. Australijska firma SA Power Networks w marcu pomyślnie zakończyła 21-miesięczny pilotażowy projekt integracji sieci Advanced Virtual VPP. W testach wzięło udział tysiąc gospodarstw domowych, wyposażonych w fotowoltaikę i magazyny energii. Był to pierwszy tego typu projekt na świecie. Firma współpracowała z Teslą i CSIRO. Dzięki tej kooperacji udało się podwoić wydajność VPP poprzez wdrożenie wspólnego interfejsu, dostarczającego w czasie rzeczywistym dane na temat wolnej mocy, dostępnej do wyeksportowania w obrębie sieci dystrybucyjnej.
– Wirtualne elektrownie staną się coraz bardziej popularne. Koncerny energetyczne w swoich strategiach podnoszących bezpieczeństwo sieci energetycznych rozpoczęły inwestycje w tym kierunku. Dodatkowo rozwija się energetyka rozproszona prosumencka oraz będzie przybywało samochodów elektrycznych. W związku z przyrostem nieuporządkowanego zapotrzebowania na energię ze strony samochodów elektrycznych wirtualne elektrownie pomogą w zapewnieniu prądu do gniazdka każdemu odbiorcy – podkreśla Grzegorz Nowaczewski.
Według analityków Allied Market Research światowy rynek wirtualnych elektrowni osiągnie do 2027 roku przychody na poziomie 5,9 mld dol. W 2019 roku było to 1,3 mld dol. Polacy mają ambitne plany, aby część tego rynku zagospodarować.
– Rozwinęliśmy technologie, które mogą być skalowalne nie tylko na terenie Polski, i rozpoczęliśmy ekspansję zagraniczną. Na pierwszy rzut wybraliśmy naszą zachodnią granicę. Współpracujemy z koncernami energetycznymi w Polsce, szukamy podobnych partnerów za granicą. W Polsce działamy wspólnie z sieciami nieruchomości komercyjnych oraz z międzynarodowymi przedsiębiorstwami z branży real estate. W najbliższych miesiącach skoncentrujemy się na intensyfikacji tej ekspansji – zapowiada członek zarządu Virtual Power Plant.
