W zbyt dużych opakowaniach do klientów e-commerce trafia 40 mln m3 powietrza. To generuje wysokie koszty finansowe i środowiskowe

Zdaniem 40 proc. badanych Polaków paczka, w której otrzymali zakupione online artykuły, była zbyt duża w stosunku do zawartości – wynika z badań przeprowadzonych na zlecenie DS Smith. Niedopasowane opakowania powodują, że wraz z zakupami do klientów transportowane jest 40 mln m³ powietrza. W ten sposób marnuje się 90 tys. t tektury i 333 mln m² taśmy klejącej. To nie tylko zbędny koszt finansowy, lecz również środowiskowy – większe opakowania to mniej przewiezionych jednorazowo paczek i większa potrzeba dodatkowych transportów, co jednoznacznie przekłada się na większą emisję gazów cieplarnianych. Takie marnotrawstwo zauważają także konsumenci, deklarując narastającą w związku z tym frustrację.

– Dopasowanie przesyłek do zawartości w branży e-commerce ma ogromne znaczenie dla ekologii i śladu węglowego, jaki te przesyłki zostawiają po sobie. Musimy pamiętać, że branża e-commerce w Polsce rozwija się bardzo dynamicznie, jest jednym z kanałów bardzo chętnie wybieranych przez konsumentów. Jednocześnie generuje ogromne ilości dwutlenku węgla, które są emitowane do atmosfery chociażby podczas transportu – mówi agencji Newseria Biznes Magdalena Dziczek, członek zarządu Związku Pracodawców Przemysłu Opakowań i Produktów w Opakowaniach EKO-PAK.

– Bardzo często sklepy internetowe i przedsiębiorcy e-commerce wysyłają nam towary w zbyt dużych opakowaniach. Zdarza się, że sami dostajemy wielką przesyłkę, zastanawiamy się, czy zapomnieliśmy o jakichś zakupach, otwieramy ją, w środku mnóstwo wypełniacza i na przykład ładowarka – mówi Damian Kuraś, dyrektor Instytutu ESG.

To zjawisko nazywane jest air-commerce, od przewożonego w zbyt dużych paczkach powietrza. Badanie przeprowadzone na zlecenie DS Smith zwraca uwagę na jego koszty – miliony złotych i tysiące ton dodatkowych odpadów.

– Do polskich konsumentów oprócz zamówionych produktów ze względu na zbyt duże opakowania dostarczanych jest ponad 40 mln m³ powietrza. To tak jakby Polacy zapłacili za wysyłanie powietrza zgromadzonego w ponad 13 tys. basenów olimpijskich – mówi Grzegorz Bielnik, dyrektor zarządzający zakładami przetwórczymi w DS Smith Polska, firmie produkującej opakowania przyjazne dla środowiska.

Zbyt duże opakowania to także marnowanie surowców i materiałów – m.in. 90 tys. t tektury o wartości 43 mln zł. To także prawie 333 mln m² taśmy klejącej, co odpowiada powierzchni Krakowa, czy 41 mln m³ wypełniaczy przesyłek – ilość, która wystarczyłaby do 40-krotnego wypełnienia Stadionu Narodowego.

– Zbyt duże opakowania to przede wszystkim 2,5 mln dodatkowych kursów samochodów dostawczych, co skutkuje emisją do atmosfery aż 40 t zbędnego dwutlenku węgla – mówi Grzegorz Bielnik.

Jak wyjaśnia Damian Kuraś, problem wynika stąd, że wiele firm kupuje opakowania w jednym rozmiarze w ilościach hurtowych, chcąc oszczędzić koszty z tym związane. Oszczędności tego typu mogą być jednak pozorne.

– W niektórych przypadkach, gdyby przedsiębiorca zmniejszył opakowanie o 1 mm, to mógłby na palecie usadowić np. o 20 proc. więcej produktów, czyli tak naprawdę zaoszczędziłby na mniejszych opakowaniach – podkreśla dyrektor Instytutu ESG.

Jest jeszcze jeden rodzaj kosztów, jakie przedsiębiorca e-commerce powinien brać pod uwagę – koszty wizerunkowe. Chociaż konsumenci w Polsce w dużej mierze wciąż kierują się ceną i wygodą przy decyzjach zakupowych, coraz większą wagę przykładają do proekologicznych zachowań.

– Blisko 30 proc. klientów e-commerce, otrzymując przesyłkę, w której było zbyt dużo pustej przestrzeni wokół zapakowanego produktu, odczuwa negatywne emocje w stosunku do marki, której produkt zakupili. Kolejnych 18 proc. badanych deklaruje, że może nie zdecydować się na ponowne zakupy u takiego sprzedawcy – mówi Grzegorz Bielnik.

40 proc. e-konsumentów przyznało, że otrzymało paczkę zbyt dużą w stosunku do wysyłanego produktu. W kwestii opakowań irytuje ich także to, że mają trudności z otwarciem paczki (48 proc.) i że do opakowania zostało zużyte zbyt dużo plastikowej taśmy klejącej (43 proc.).

– Ostatnie badania pokazują, że konsumenci coraz bardziej zwracają uwagę na to, z czego wykonane są opakowania, czy są one przyjazne dla środowiska, czy chronią klimat – podkreśla Magdalena Dziczek. – To jest bardzo ważny element do rozważenia dla wszystkich producentów produktów w opakowaniach, ale także dla branży e-commerce, żeby jak najbardziej dostosowywać opakowania do potrzeb rynku recyklingu, żeby informować konsumentów o tym, co z opakowaniem można zrobić, w jaki sposób z nim postępować, gdzie ewentualnie je wyrzucać, ale też do wprowadzenia innowacyjnych rozwiązań typu opakowania zwrotne czy opakowania, które bardzo mało ważą i mają jak najmniejszy ślad środowiskowy.

– Badania mówią o tym, że już prawie połowa Polaków chciałaby, żeby opakowania, które do nich trafiają, pochodziły z recyklingu – mówi Damian Kuraś.

Czterem osobom na 10 zależy też na dopasowaniu przesyłki do kształtu zamawianego przedmiotu.

W 2020 roku Polacy wytwarzali średnio 342 kg odpadów komunalnych na osobę. Za osiem lat ma to być ok. 370 kg. Już dziś roczne zużycie opakowań to 160 kg na mieszkańca. Do recyklingu trafia mniej niż jedna trzecia wszystkich odpadów. Jak podkreślają eksperci, możliwość recyklingu powinna być priorytetem już na etapie projektowania opakowań. Druga ważna kwestia to edukacja klientów w tym zakresie.

– W jednym z ostatnio realizowanych projektów drobne zmiany w konstrukcji opakowania pozwoliły uzyskać aż 30 proc. oszczędności kosztowych przy jednoczesnym obniżeniu emisji CO₂ o 10 proc. Właśnie w taki sposób staramy się, wypracowujemy i wdrażamy z naszymi klientami projekty zgodnie z zasadami gospodarki obiegu zamkniętego i mamy nadzieję, a wręcz jesteśmy przekonani, że takie podejście stanie się normą dla całej branży i wkrótce zapomnimy o efekcie zwanym air-commerce – podkreśla dyrektor zarządzający zakładami przetwórczymi w DS Smith Polska. – Przy współpracy z Fundacją Ellen MacArthur DS Smith opracował zasady projektowania opakowań w obiegu zamkniętym. Pracujemy nad około 2 tys. projektów, które spełniają wszelkie normy cyrkularnych produktów.

Zdaniem Magdaleny Dziczek przyszłością są także opakowania zwrotne, które klienci będą oddawać z powrotem do sieci sprzedaży lub producenta.

– To jest bardzo ciekawy trend i fantastycznie wpisujący się w ideę gospodarki w obiegu zamkniętym – podkreśla ekspertka Związku Pracodawców Przemysłu Opakowań i Produktów w Opakowaniach EKO-PAK.