Naukowcy z Uniwersytetu w Plymouth przeprowadzili badanie na temat roli poezji w dzisiejszych, scyfryzowanych czasach. Odpowiedzi badanych, ale też popularność interaktywnej strony internetowej, która w czasie pandemii umożliwiała publikowanie i czytanie wierszy, wskazują jednoznacznie, że poezja nadal jest istotną częścią życia wielu osób. Paradoksalnie media społecznościowe mogą tę pozycję umacniać. Dobroczynny wpływ poezji miał szczególne znaczenie zwłaszcza w czasie pandemii COVID-19, czyli okresie ograniczonych spotkań towarzyskich i pogorszonego nastroju. Wyniki badania wykazały, że poezja może pomóc ludziom w wyrażaniu siebie, łączeniu się z innymi i radzeniu sobie z trudnymi emocjami, np. żałobą.
– Poezja jest teraz popularna jak nigdy, co wynika z upowszechnienia się mediów społecznościowych. Nie tylko mnóstwo osób publikuje wiersze w social mediach, na Instagramie, Facebooku czy Twitterze/X, ale wiele z nich wchodzi na te portale także po to, aby czytać poezję. W ostatnim dziesięcioleciu mamy do czynienia z dość znaczącym wzrostem popularności poezji. Dostęp do niej jest bardzo ułatwiony i można czytać ją codziennie. Wystarczy chwila, żeby przeczytać wiersz. Ludzie mogą też publikować swoje wiersze o wiele łatwiej niż w przypadku periodyków drukowanych – mówi agencji Newseria Biznes Anthony Caleshu, wykładowca poezji i kreatywnego pisania na Uniwersytecie w Plymouth.
Naukowcy zaczęli badać popularność i rolę poezji już w czasie pandemii koronawirusa. Uruchomili projekt, który miał być odpowiedzią poetów na COVID-19. Uruchomiona w czerwcu 2020 roku platforma internetowa umożliwiała publikowanie, czytanie i omawianie wierszy. W ciągu roku opublikowano wiersze ponad 600 poetów z całego świata, a strona zyskała bardzo dużą popularność – łączna liczba odsłon przekroczyła 100 tys.
– Osoby odwiedzające stronę pochodziły z ponad 125 krajów, więc stała się ona swego rodzaju międzynarodowym fenomenem, co było dla nas bardzo satysfakcjonujące – podkreśla Anthony Caleshu. – Okazało się, i jest to niezwykle budujące, że poezja wciąż ma wartość i liczy się na światowej scenie. Nadal jest czymś, ku czemu zwracają się ludzie w potrzebie, w trudnych czasach, ale i w chwilach radości. Spójrzmy na sytuacje, w których poezja wychodzi na pierwszy plan – na ślubach, pogrzebach, podczas ważnych życiowych wydarzeń. Ustaliliśmy, że poezja faktycznie odgrywała ważną rolę podczas pandemii COVID-19. Ludzie zwracali się ku niej, aby poczuć ulgę, szukali w niej sposobów na wyrażenie siebie, odbudowanie się, komunikację z innymi na temat tego, jak czuli się w tym konkretnym czasie.
Naukowcy z Uniwersytetu w Plymouth przygotowali również ankietę na temat roli poezji, w której wzięło udział ponad 400 osób. Badania przeprowadzone na tej uczelni oraz Nottingham Trent University wykazały, że wiele osób, które zaczęły się dzielić poezją i o niej dyskutować, aby poradzić sobie z pandemią COVID-19, doświadczyło „wyraźnego pozytywnego wpływu na swój dobrostan”.
– Aż 82 proc. osób uznało, że poezja pomogła im w aktywnym wyrażaniu siebie, a 80 proc. czerpało inspirację z pisania i czytania poezji na naszej stronie internetowej. Zdaniem prawie 70 proc. respondentów poezja łączyła ludzi i pomagała im być bliżej innych osób – komentuje naukowiec. – Takie wyniki są czymś wspaniałym, bo potwierdzają tezę, że poezja w dzisiejszych czasach ma znaczącą rolę do odegrania w podtrzymywaniu zdrowia i dobrego samopoczucia ludzi.
Jak wynika z badania, poezja pomagała także radzić sobie z poczuciem odizolowania. Odpowiedziała tak połowa respondentów.
– Ponad 65 proc. respondentów stwierdziło, że zbliżyli się do innych ludzi i czuli się lepiej przygotowani do radzenia sobie ze swoimi emocjami na temat pandemii – podkreśla Anthony Caleshu. – Pozytywne efekty były widoczne także w mniejszych grupach, na przykład wśród osób, które przechodziły żałobę. Prawie 20 proc. respondentów odpowiedziało, że platforma pomogła im poradzić sobie ze stratą i doświadczanymi objawami psychicznymi, a nawet fizycznymi.
Ten aspekt jest szczególnie cenny, zważywszy na to, że samotność staje się coraz poważniejszym problemem społecznym.
– Ludzie popadają w depresję, czują coraz większy niepokój, coraz gorzej radzą sobie z życiem. Są to typowe objawy problemów psychicznych, a samotność jest jednym ze związanych z nimi markerów. Poezja i społeczności skupione wokół poezji mają bardzo ważną rolę do odegrania jako sposób na pokonanie samotności poprzez spotkanie z innymi ludźmi, innymi czytelnikami, poetami. Pozwalają nam też lepiej radzić sobie z własnymi emocjami, z poczuciem własnego ja – komentuje naukowiec. – Często samotność postrzega się jako stan, który sam w sobie nie jest kliniczny, ale ma kliniczny wpływ na tryb życia ludzi. Może ona niekorzystnie wpływać na zdolność do pozytywnego i zdrowego życia. Dowiadujemy się więc, że poezja odpowiada na tę potrzebę i faktycznie pomogła ludziom czuć się mniej samotnie.
